Deze educatieve game maakt leren leren leuk!
Aandachtsstoornissen zijn neurobiologische ontwikkelingsstoornissen die de aandacht, concentratie en impulscontrole beïnvloeden. Deze stoornissen manifesteren zich door problemen met focussen, hyperactiviteit en impulsief gedrag. De meest bekende vormen zijn ADHD (met hyperactiviteit) en ADD (zonder hyperactiviteit), waarbij kinderen moeite hebben met volgehouden aandacht en executieve functies zoals planning en werkgeheugen.
Aandachtsstoornissen zijn neurobiologische aandoeningen waarbij de hersenfuncties voor aandacht, concentratie en impulscontrole zich anders ontwikkelen. De twee hoofdvormen zijn ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), met hyperactiviteit en impulsiviteit, en ADD (Attention Deficit Disorder), waarbij vooral concentratieproblemen centraal staan.
Bij ADHD zie je kinderen die constant in beweging zijn, moeite hebben met stilzitten en impulsief reageren zonder na te denken. Ze onderbreken gesprekken, hebben moeite met wachten op hun beurt en lijken niet te luisteren wanneer je tegen hen praat. Bij ADD daarentegen zijn kinderen vaak dromerig en vergeetachtig, en hebben ze moeite met het afmaken van taken.
De kernproblemen manifesteren zich in het dagelijks leven door problemen met volgehouden aandacht tijdens schoolwerk of spel, vergeetachtigheid bij dagelijkse activiteiten en moeite met het volgen van instructies. Deze kinderen verliezen vaak spullen, zijn gemakkelijk afgeleid door externe prikkels en hebben moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
Concrete signalen die kunnen wijzen op een aandachtsstoornis zijn moeite met het afmaken van schoolwerk, constant bewegen of wiebelen, het vergeten van huiswerk of afspraken en problemen met het volgen van regels tijdens spel. Ook impulsief gedrag, zoals interrumperen, niet kunnen wachten op hun beurt en het maken van onvoorzichtige fouten, zijn belangrijke indicatoren.
Het onderscheid tussen normale kinderontwikkeling en zorgwekkende signalen ligt in de frequentie, intensiteit en duur van het gedrag. Alle kinderen zijn soms onoplettend of druk, maar bij een aandachtsstoornis zijn deze gedragingen consistent aanwezig in verschillende situaties (thuis, op school, bij vrienden) en hinderen ze het functioneren.
Sociale uitdagingen komen ook vaak voor: kinderen hebben moeite met vriendschappen omdat ze spelregels niet goed kunnen volgen, te impulsief reageren of moeite hebben met samenwerken. Ze kunnen emotioneel reageren op frustraties en hebben vaak een laag zelfbeeld door herhaalde negatieve ervaringen.
Aandachtsstoornissen beïnvloeden direct de executieve functies: werkgeheugen, impulscontrole, aandacht en probleemoplossend vermogen. Deze cognitieve vaardigheden zijn essentieel voor effectief leren. Kinderen hebben moeite met het vasthouden van informatie, het plannen van taken en het controleren van hun gedrag tijdens het leerproces.
Het werkgeheugen, dat nodig is om informatie tijdelijk vast te houden tijdens het uitvoeren van taken, functioneert minder goed. Hierdoor hebben kinderen moeite met rekensommen in hun hoofd maken, het volgen van meerstapsinstructies of het onthouden van wat ze net gelezen hebben. De volgehouden aandacht die nodig is voor diepgaand leren, is beperkt, waardoor ze vaak oppervlakkig leren.
Bij kinderen met een verstandelijke beperking zijn deze uitdagingen nog complexer. Hun cognitieve mogelijkheden zijn al beperkt en een aandachtsstoornis vormt een extra barrière voor leren. Ze hebben meer moeite met het generaliseren van geleerde vaardigheden en hebben intensievere begeleiding nodig om vooruitgang te boeken in hun ontwikkeling.
Ondersteuning voor kinderen met aandachtsstoornissen bestaat uit verschillende, elkaar aanvullende aanpakken: gedragstherapie, educatieve aanpassingen, oudertraining en soms medicatie. Professionals werken samen om een individueel ondersteuningsplan te maken dat aansluit bij de specifieke behoeften van het kind.
Aangepaste leeromgevingen spelen een cruciale rol: minder afleidende ruimtes, duidelijke structuur, korte taken en directe feedback helpen kinderen beter te functioneren. Educatieve hulpmiddelen zoals visuele planningen, timers en geheugensteuntjes ondersteunen de executieve functies.
Spelgerichte interventies, zoals educatieve games die executieve functies trainen, bieden een motiverende manier om cognitieve vaardigheden te ontwikkelen. Deze digitale tools kunnen adaptief zijn en aansluiten bij het individuele niveau van het kind. Ouders en verzorgers spelen een essentiële rol door thuis consistentie te bieden, positieve bekrachtiging te gebruiken en geduldig te blijven tijdens het leerproces. Samen met professionals kunnen zij strategieën ontwikkelen die het kind helpen zijn potentieel te bereiken.
